Máy Hàn, Mayhan, Máy hàn điện

Giải pháp an toàn cháy nổ trong hàn

Trong rất nhiều các nguyên nhân gây cháy tại các cơ sở thì nguyên nhân do thợ hàn vi phạm các qui định về phòng cháy khi thực hiện công việc chiếm một số lượng lớn, một phần do ý thức trách nhiệm của người chủ cơ sở chưa cao khi thuê thợ hàn, một phần là do thợ hàn chưa được trang bị kiến thức về PCCC và thiếu ý thức đảm bảo an toàn khi thực hiện công việc của mình.

Trong rất nhiều các nguyên nhân gây cháy tại các cơ sở thì nguyên nhân do thợ hàn vi phạm các qui định về phòng cháy khi thực hiện công việc chiếm một số lượng lớn, một phần do ý thức trách nhiệm của người chủ cơ sở chưa cao khi thuê thợ hàn, một phần là do thợ hàn chưa được trang bị kiến thức về PCCC và thiếu ý thức đảm bảo an toàn khi thực hiện công việc của mình. Qua các vụ cháy do hàn xì thấy rằng công tác đảm bảo an toàn phòng cháy tại các cơ sở này còn hạn chế, các thợ hàn không được đào tạo đầy đủ hoặc không được đào tạo về an toàn phòng cháy chữa cháy.

Muốn đảm bảo tốt công tác phòng cháy có liên quan đến hàn, trước hết cần người thi công phải có hiểu biết rõ ràng an toàn khi hàn cắt kim loại.

Những nguồn có thể gây cháy bao gồm:

+ Ngọn lửa hàn hơi 
+ Hồ quang điện 
+ Xỉ văng tóe 
+ Ngọn lửa thứ cấp 
+ Tia bức xạ nhiệt 
Nguyên nhân hầu hết các vụ cháy điển hình do hàn cắt gây ra trong các cụ cháy lớn gần đây chủ yếu là do hiện tượng các hạt kim loại nóng chảy bắn vào các vật liệu dễ cháy như xốp, vải, mút, da, bìa cattong...

Do vậy để đảm bảo an toàn cho quá trình hàn, giảm đến mức thấp nhất số vụ cháy do hàn gây ra, cần thực hiện một loạt các giải pháp về mặt tổ chức quản lý và mặt kỹ thuật an toàn trước, trong và sau khi hàn.

Giải pháp tổ chức, quản lý

- Trước hết đối với người quản lý cơ sở cần nêu cao ý thức trách nhiệm trong công tác PCCC nói chung và khi tiến hành sửa chữa, bảo dưỡng các thiết bị, cấu kiện xây dựng tại cơ sở của mình quản lý; 
- Cần tuyên truyền, phổ biến kiến thức về an toàn hàn lồng ghép với các buổi phổ biến kiến thức an toàn PCCC và an toàn vệ sinh lao động theo định kỳ đối với cán bộ, công nhân viên của mình; 
- Ban hành những nội qui, qui định về PCCC, về qui trình an toàn khi hàn phù hợp với đặc điểm sản xuất và đặc thù của từng cơ sở; 
- Sử dụng những thợ hàn có trình độ tay nghề tốt, vừa đảm bảo chất lượng công việc, vừa tạo sự an toàn lao động và an toàn cháy, nổ khi làm việc; 
- Khi tiến hành sửa chữa mà cần phải hàn ở các khu vực có chứa chất dễ cháy, nổ, cần dừng quá trình sản xuất, tổ chức cách ly vật liệu cháy ra khỏi khu vực sửa chữa, cắt cử người hoặc trực tiếp giám sát suốt quá trình hàn và sau khi đã hàn xong ít nhất 30 phút, chuẩn bị sẵn sàng các phương tiện chữa cháy ban đầu cạnh khu vực hàn để xử lý kịp thời nếu có sự cố cháy, nổ xảy ra;
- Tuyệt đối tuân thủ các qui định an toàn khi hàn. Đối với cán bộ cảnh sát kiểm tra PCCC phụ trách cơ sở trong quá trình kiểm tra, huấn luyện và bồi dưỡng kiến thức về PCCC cần đưa nội dung về hàn vào để nâng cao ý thức cảnh giác cho cán bộ cơ sở khi họ thực hiện công việc hàn. Một trong những giải pháp thiết chặt các qui định an toàn là cần phải tổ chức huấn luyện, bồi dưỡng kiến thức và cấp chứng chỉ về PCCC cho những người trực tiếp làm công tác hàn giúp họ nắm vững được đặc điểm nguy hiểm cháy, nổ khi hàn và biết cách sử dụng các phương tiện chữa cháy ban đầu.

Giải pháp kỹ thuật:

- Khi tiến hành hàn cần cách ly khu vực hàn với các vật liệu cháy, di chuyển chúng ra xa khỏi vị trí hàn đến khoảng cách ít nhất 10 m, đối với các cấu kiện không thể di chuyển được như xốp cách âm ở trần, tường cần che chắn bằng các vật liệu khó cháy hoặc không cháy được như các tấm tôn, thép, gỗ phủ sơn chống cháy, amiang... 
- Trước khi hàn cần kiểm tra thật kỹ khu vực xung quanh, kiểm tra các trang thiết bị sử dụng cho quá trình hàn, đối với quá trình hàn hơi như: các chai khí phải có kiểm định và còn hạn dùng và đặt cách xa khu vực có nguồn nhiệt, phải có van an toàn, đường ống dẫn khí kín và phải được bảo vệ tránh nguồn nhiệt tác động, que hàn an toàn,.. đối với quá trình hàn điện: kiểm tra máy biến áp hàn, sử dụng dây dẫn phù hợp về chủng loại và tiết diện lõi, dùng các bộ ngắt tự động chống sự cố chập điện khi hàn; 
- Thợ hàn trước khi hàn cần trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ cá nhân như găng tay, kính bảo vệ mắt, kiểm tra, sắp xếp gọn gàng khu vực hàn, kiểm tra sự sẵn sàng của các phương tiện chữa cháy ban đầu như nước, bình chữa cháy; 
- Kiểm tra kĩ mỏ hàn, bộ giảm áp, ống dẫn khí, các vị trí nối giữa mỏ hàn với ống nối và với chai chứa khí. Trong khi hàn không mang các thiết bị, mỏ hàn ra khỏi khu vực giành riêng cho thợ hàn, nếu giải lao cần khóa tất cả các van dẫn khí, ngắt nguồn điện đối với máy biến áp hàn, thu dọn gọn gàng dụng cụ và cấm người ngoài vào khu vực hàn hoặc sử dụng bất kỳ thiết bị nào phục vụ quá trình hàn; 
- Khi hàn hồ quang chỉ được phép cấp điện từ máy phát điện hàn, máy biến áp hàn, máy chỉnh lưu hàn. Không được phép cấp trực tiếp từ lưới điện động lực, lưới điện chiếu sáng hoặc lưới điện xe điện;
- Nếu tiến hành hàn ở trong các hầm, thùng, khoang bể, trước khi hàn cần kiểm tra kĩ để trong đó không còn hơi khí độc, hơi khí cháy, nổ; máy hàn phải để bên ngoài, phải tiến hành thông gió với tốc độ gió từ 0,3 đến 1,5 m/s.

Một số vụ cháy điển hình do vi phạm qui định PC khi hàn

Vụ cháy ở trung tâm Thương mại quốc tế IT Một trong những vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng nhất kể từ khi Luật PCCC có hiệu lực vào ngày 4/10/2001 là vụ cháy ở Trung tâm thương mại quốc tế ITC – Thành phố Hồ Chí Minh ngày 29/10/2002. Thiệt hại do vụ cháy gây ra là 60 người bị chết, gần 100 người bị thương và hủy hoại tài sản ước tình khoảng 40 tỷ đồng. Nguyên nhân của vụ cháy là do thợ hàn khi tiến hành hàn bu lông định vị trên trần vũ trường Blue của trung tâm TM đã không tuân thủ các yêu cầu về PCCC làm nguồn nhiệt do vảy hàn bắn sang lớp xốp cách âm gây cháy khi tại thời điểm tại trung tâm TM có rất đông người đang làm việc.

Vụ cháy nghiêm trọng thứ hai có liên quan đến hàn gây hậu quả chết nhiều người là vụ cháy tại xưởng sản xuất giày ở xã Tân Dân, An Lão, Hải Phòng vào ngày 29/7/2011. Nguyên nhân của vụ cháy được xác định là do chủ xưởng thuê thợ hàn đến hàn 4 cột thu lôi chống sét khi trong xưởng có đông công nhân đang sản xuất. Quá trình hàn đã làm vảy hàn bắn ra bắt cháy các vật liệu dễ cháy và tỏa nhiều khói khí độc. Hậu quả của vụ cháy làm chết 13 người, bị thương 25 người.

Ngoài ra còn có rất nhiều các vụ cháy ở các cơ sở khác có liên quan đến thợ hàn như: cháy tại tòa tháp đôi đang hoàn thiện của Tập đoàn điện lực Việt Nam ngày 15/12/2011 địa chỉ số 11, Cửa Bắc, TP.Hà Nội, vụ cháy ngày 27/8/2011 tại tòa nhà Keagnam trên đường Phạm Hùng, TP.Hà Nội, cháy tại vũ trường khách sạn New Phương Đông ngày 21/12/2012. Và mới đây nhất ngày 06/4/2013 tại công ty CP may xuất khẩu Hà Phong Hiệp Hòa, Bắc Giang xảy ra cháy làm thiêu rụi khoảng 3 ha nhà xưởng cùng 1500 xe máy của công nhân, thiệt hại ước tính hàng trăm tỷ đồng. Nguyên nhân vụ cháy ban đầu xác định là do vi phạm qui định an toàn PCCC của thợ hàn làm việc tại phân xưởng 2 của xí nghiệp.

• An toàn lao động khi cắt Plasma (07/11/2013)
• Tiêu chuẩn Việt Nam về an toàn sản xuất (06/11/2013)
• Tiêu chuẩn Việt Nam về an toàn hóa chất (06/11/2013)
• Tiêu chuẩn Việt Nam về thiết bị bảo hộ lao động (06/11/2013)
• Tiêu chuẩn Việt Nam về an toàn máy cơ khí (06/11/2013)
• Tiêu chuẩn Việt Nam về an toàn điện (06/11/2013)
• Biện pháp xử lý khi có tai nạn điện giật (06/11/2013)